RABBİİ
Rabbii Haber

Din Gur an Dili

قُرآن( دِن) دِلِ

بونلار بِزِم بازی چیكاریملاریمیز, چْزُملَمَلَرِمِز, چالیشمالاریمیزدیر. بِز بو كەنودا اِسابَت اَتتِغِمِزِ دُشُنُیەروز. بازی نەكتالاردا دَغِلسَ بِلَ هَدَفَ دْنُك, هَدَفَ هِزمَت اَتمَسِ عَچیسیندان بِر سیكینتی ەلمادیغِنی قْرُیەروز. راببجا دَدِك وَ بو زامانلا عَنلاشیلاجاكتیر. عَسلیندا بازیلاری شونا اِیتِراز اَدَبِلِیەر. بو راببِن دِلِنِ حاشا دَغِل. بِز داها چەك كَندِمِزدَن باهسَتتِغِمِز اِچِن راببِن كەنوشتوغُ كَلامین بِزَ دْنُك یُزُدُر. رابب داها عاْنجَ موسی اِلَ عَس اِبرانِجَ, عِیسی اِلَ عَس آرامِجَ داها سەنرا دا مُحَممَد اِلَ عَس عراپچا كەنوشموشتور. فَقَد اَللاە بونلارلا سینیرلاناماز. اٌٰللاە هَر دِلِ وَ بِزِم بِلمَدِغِمِز نِجَ دِللَرِ كەنوشور. بِزِم بونو كاسدَدَركَن اَللاهین بِزِملَ كوردوغُ اِرتِباتی, كَلامی سْز كەنوسو ەلماكتادیر. دەلاییسییلا اَللاە بِزِملَ اَن سەن عَراپچا اِلَ اِرتِبات كورموشتور. دِیَلِم كِ شو عَندا نِجَ چاغداش عَراپ موعَللِملَرلَ كارشیلاشمیشیمدیر كِ قُرآنِ كَلِمَلَرِ عَنلامییەر وَیا عَنلاسا بِلَ زەرلاناراك عَنلییەر چُنكُ چاغداش كَلِمَلَر ەنون یَرِنَ اِقامَ اَدِلمِش دورومدادیر. شو عَندا عَراپچا دَیِنجَ مَسَلا قُرآن عَراپچاسی اِلَ بِرَبِر اْرتُشمَمَكتَدِر. ەنون اِچِن قُرآن عَراپچاسی دَدِغِمِز بِرشَی ەرتایا چیكییەر. قُرآن عَراپچاسی اْزَللِكلَ باهسَتمَمِز قَرَكَن بِر دِل هالِنَ قَلِیەر.

بِردَ شو عَندا عَراپچانیندا اْتَسِندَ بو دِل بِرچەك دِللَرَ سِرایَت اَتمِشتِر. شو عَندا بِرچەك باشكا دِللَر باشكا دِللَرَ قَچِش یاپتیغِ قِبِ اْزَللِكلَ بو دِینِ كابول اَدَن تەپلولوكلار كَندِ دِللَرِنِ بو دِلَ یاكینلاشتیرمیشلاردیر.   چەك اَسكِ تُركچَ دِللَرِ وَیا شو عَندا چاغداش تُركچَ دِلِ دَغِلسَ بِلَ بو تەپلولوغُن قُرآنا اَن یاكین ەلدوغُ چاغلاری دُشُندُغُمُز زامان دِللَرِ قُرآنا چەك یاكلاشمیشتیر. ە تُركچَدَ فاركلی بِر تُركچَدِر. ەدا قُرآن تُركچَسِ دِیَبِلَجَغِمِز تُركچَدِر. بونو دِیَبِلِیەروز چُنكُ قُرآنِ كَلِمَلَرِن ەرتالاما % ٧٠ اِ تُركچَدَ واردیر. اَسكِدَن یەكتو اَمما قَچمِشتِر. ە زامان ە تُركچَیَ نَ دَنِلَجَك؟ بو قُنكُنَ شو زامان تُركچَسِ, اْبُرُنَ ەسمانلی تُركچَسِ, اْبُرُنَ اِشتَ عُیقُر تُركچَسِ وَ سااِر دَنِلَجَك. اْیلَ اِسَ بو عَلانادا قُرآن تُركچَسِ دِیَبِلِرِز. دەلاییسییلا بُتُن بونلارا شَمسِیَ دِلِ ەلاراك قُرآن تُركچَسِ, قُرآن عَراپچاسی, قُرآن كُرتچَسِ, قُرآن فارسچاسی وَ سااِر دِیَبِلِرِز. بونلارین شَمسِیَ دِلِ قُرآن دِلِدِر وَ بِر یَردَدَ راببِن كوللارییلا اَتتِغِ كَلام, راببجا دِیَبِلِرِز. بِردَ عَنا دِل مَسَلَسِ واردیر. پَكِ عَنا دِل هانقِسِدِر؟ شو عَندا كوللاندیغِمیز بو تُركچَیَ عَنا دِل دِیەروز وَ بِز عَنا دِل اِلَ اَغِتِم عَلییەروز دَنِیەر. پَكِ عَنامیز, اَبَمِز بو شَكِلدَمِ اَغِتِم عَلدی؟ لا. پَكِ بو عَلفابَ ەنلارین كوللاندیغِ عَلفابَمِ؟ دَغِل.بونلارین هَپسِ چەك اِضافِدِر. مَسَلا شو عَندا قُنَی دەغُدا كُرتچَ دِیَ بِر دِل اْنَ چیكاریلمایا چالیشیلییەر وَ لاتِن عَلفابَسِ اِستَنِیەر. مَسَلا حِ سَسِنِ چیكارماك اِچِن × ( اِكس) كوللانیلماك اِستَنِیەر. باكیلدیغِ زامان × سَسِیلَ چیكارماك اِستَدِكلَرِ سَس قُرآنداكِ حَ , خِ سَسِدِر خَلبوكِ قُنَیدەغُداكِ بِرچەك نِنَلَر بِلَ اَلِف با یی بِلِیەر, ەكویابِلِیەر. اَمما × اِ بِلمِیەرلار. ەنا راغمَن بو عَنا دِلمِش قِبِ لانسَ اَدِلِیەر. عَسلیندا ەنلاریندا هَپسِ بِر اِضافِ, یانلیش بِلقِلَندِرمَ وَ تَمامَن بِر دَزَنفەرماسیەندور. ە زامقن بُتُن بونلاری عَتیپ یَرِنَ یَنِدَن بِر زِهِن اِنشاعَسی وَ ەنوندا تَمَلِ ەلان دِل اِنشاعَسی یاپالیم. بو قُرآن دِلِ عَنا دِلدِر. اَللاە قُرآنی اُممُل كِتاپ یانِ عَنا كِتاپ دِیَ تانیملاماكتادیر. پَكِ ە زامان قُرآنین دِلِ نَدَن عَنا دِل ەلماسین؟. قُرآن دِلِ = عَنا دِل.

هَم اُممُل كِتاپ, عَنا كِتاپ ەلمقسی, عَنا دِل ەلماسی هاسَبِیلَ وَ راببِن كوللایلا كەنوشتوغُ سەن دِل ەلماسی هاسَبِیلَ عَنا دِلدِر هَمدَ شو عَندا كوللاندیغِمیز عَلفابَدَندَ, كَلِمَلَردَندَ داها چەك عَننَلَر وَ اَبَلَر ە عَلفابَیَ وَ كَلِمَلَرَ داها یاتكیندیر. دەلاییسییلا عَسلیندا وَاقِعَ ەلاراكتا بِزِم عَنا دِلِمِز بو دِل دَغِلدِر. اُیلَیسَ عَنا دِلِمِز = قُرآن دِلِدِر دِیەروز وَ بونودا قُرآن دِلِ وَیا راببجا ەلاراك تانیملامانین (زامانلا داهادا عَنلاشیلاجاكتیر)  یَرِندَ ەلاجاغِ كاناعَتِندَیِز. عَنا دِل, راببِن كو‎للارییلا كەنو‎شتو‎غُ سەن دِلدِر. مَسَلا  بِز بِر اِنقِلِز اِلَ و‎َیا بِر یابانجی اِلَ كَلام اَتتِغِمِز زامان اِنقِلِزجَ اِلَ اَدِیەرو‎ز. بِز اِنقِلِزجَ اْغرَندِغِمِز زامان حاشا رابمی ەلو‎یەرو‎ز؟ سادَجَ اِنقِلِزجَ یانِ ەنو‎ن دِلِندَن كەنو‎شمو‎ش ەلو‎یەرو‎ز. بو‎نو‎ن قِبِ بو اِنسانا و‎َیا بو دِلَ كو‎تساللیك كاتماك عَنلامینا دَغِلدِر. بِر تارافتاندا عَراپچاییدا كو‎تساماك عَنلامینا دَغِلدِر. مَسَلا اِنسانلار عَراپچایا تاپینیر هالَ قَلمِشلَردِر. عَراپچا شو‎ عَندا كَلِمَلَرِ اِلَ و‎َیا یازیم شَكلِ اِلَ بَرابَر هارَكَسِز شو‎ بو و‎َ سااِر عَسلیندان كەپمو‎ش دو‎رو‎مدادیر. شو‎ عَن چاغداش عَراپلار قُرآنی عَنلاماكتا زەرلانماكتادیرلار. بِر تارافتاندا بَن عَنجاك تُركچَ اُزَرِندَن بو‎نو‎ عَنلایابِلِیەرو‎م دَنِلِیەر. اْیلَ اِسَ عَراپچایی پو‎تلاشتیرمایا قَرَك یەكتو‎ر. كو‎تساللاشتیرمادان تُركچَ اُزَرِندَندَ بو‎ یاپیلابِلِر. بُتُن دِللَرِن حَققِ و‎َرِلسِن عَنجاك عَنا دِل ەلاراك قُرآن دِلِنِ یُجَلتَلِم و‎َ ەنو‎ قُچلَندِرَلِم.

بونون بِزَ ەلوملو قَتِرِلَرِ ەلاجاكتیر. ١- دْنُجُلُغَ چارَ ەلاجاكتیر. بِز بو دِل اِلَ قُرآنی داها اِیِ عَنلایاجاغِز. مَسَلا اِنسانلار  مَدرَسَلَردَ وَیا باشكا تُرلُ ییللارجا عَراپچا اْغرَنِیەرلار وَ باكیلییەر كِ قُرآن دِلِندَن كەپوكلار. عَراپچایی قِرامَرِیلَ, شونونلا بونونلا اْغرَتَجَك هالَ قَلمَلَرِنَ راغمَن ماناسینا عُلاشماكتا سیكینتی چَكِیەرلار. عَراپچا دِینِ اِلِملَر عَراسینا قُرآنا, تَفسِرَ عُلاشماك اِچِن كەنموشتور. اَمما شِمدِ بو عَراچ عَماچساللاشییەرسا یانِ مَسَلا سَن هارَكَسِز مَتِن ەكویامییەرسون اْیلَ اِسَ عَراپچا بو دَغِلدِر دِیَ اِنسانلارین عَیاغِنا بِر باغ ەلاراك بو سونولویەرسا ە زامان بو هَدَفَ هِزمَت اَتمِیەر دَمَكتِر. اِددِعَمیز شودوركِ, شو عَندا بِز بو دِلِن مقنتیغِنی وَردّغِمِز زامان عَراپچا بِلمِیەرسا بِلَ بِر اِنسان تُركچَ اُزَرِندَن, كُرتجَ اُزَرِندَن, فارسجا اُزَرِندَن شو عَندا عَنلادیغِندان وَیا عَراپچا اْغرَنَرَك عَنلادیغِندان داها فازلا قُرآنی عَنلایابِلِر. بونون پیراتِك اْرنَكلَرِ مَوجوتتور. بو بِر دَفا دْنُجُلُغَ چارَیِ قَتِرَجَكتِر. چُنكُ قُرآنی اِنسانلار عَنلایامادیغِ اِچِن, اَن اّیِ قُرآنی عَنلایانلار بِلَ مَعَل اُزَرِندَن, شو بو وَیا باشكا كِتاپلار اُزَرِندَن یانِ عَنا كایناغِ كَندِ دِلِ اُزَرِندَن دَغِلدَ باشكا یاردیمجی عُنسورلار اُزَرِندَن قِتمَسِ دەلاییسییلا چەك فاركلی ەكومالار, چەك فاركلی هِزِبلَرِن تَزاهُرُنَ یەل عَچماكتادیر وَ دەغَل سەنوچلاردان بِرِسِ بودور.

١-  بْلُجُلُغَ چارَ ەلاجاكتیر. بِر دَفا تَوحِددَ وَحدَتتَ ەلوشامییەر. چُنكُفاركلی فاركلی ەكومالار, دِینِ فیركالاشمالار یَتمَدِ سَنِن دِینِن بَنِم دِینِم قِبِ نَدَنلَرلَ اَنَرژِ تُكَنِمِ ەلماكتادیر. یانِ ەلمادیك جاهِلِ هاماسَتلَ اِنسانلار زامان تُكَتِیەرلار. بوردا هَر دِلدَن بِرشَیلَر عَلان % ٧٠ ەرتاك یانِ قُرآنین % ٧٠ اِ عَراپچادا وقر, تُركچَدَ, كُرتچَدَ, فارسچادا حَتتی بەشناكجادا وار. بو كُلتُرَ, بو دِینَ كاتیشان هَر تەپلولوكتا وار. كالان % لِك كیسمینیدا ە تەپلوملار عَراسیندا دەغَل بِر شَكِلدَ ەسمانلینین یاپتیغِ قِبِ بیراكالیم. ەرایا ەردا قَلِشَجَك بِر دەغَل تاماملاییجییلا تُركچَدَن ەلسون, عَراپچادان, كُرتچَدَن, فارسچادان دەلاییسییلا هَركَس كَندِنِ عَز وَیا چەك بولاجاكتیر. دِغَر % ٧٠ لِك عَلان دا زاتَن كَندِ لِلِنَ قَچمِشتِر. دەلاییسییلا هِچ یابانجیلیك چَكِلمَیَجَك وَ سَنِن دِلِن, بَنِم دِلِم دَردِ ەلمایاجاكتیر. بو شَكِلدَ بْلُجُلُغَدَ چارَ ەلونموش ەلوناجاكتیر. بونلاردان بِرِسِ شَمسِ ەلاراك راببجا, خَلق دِلِ ەلاراكتق قُرآن عَراپچاسیدیر. ' راببجی قُرآنِ تُركچَ ' مِسالِندَكِ قِبِ. هارَكَ مُحَققَق كوللانیلمالیدیر. شو عَندا مەدَرن چاغداش عَراپلار هارَكَ كوللانمییەرلار اَمما اِلك نَسِل بونو كوللانمیشتیر وَ اَساس ەلان كەلایلاشتیرماكتیر. هارَكَ كوللانماماك دَمَك تُركچَ وَیا اِنقِلِزجَ مَتِندَن سَسلِ حَرفلَرِن چیكارتیلماسی دَمَكتِر. یانِ تُركچَ بِلدِغِمِز هالدَ ە سَسلِ حَرفلَر چیكارتیلدیغِ زامان بِر چەغُنو ەكویاماییز وَیا یانلیش ەكوروز. قُرآنِ عَراپچادا دا اْیلَدِر. ەنون اِچِن هارَكَ قَرَكلِدِر. فَقَد سُكونا قَرَك یەكتور. چُنكُ هارَكَسِز ەلان حَرف زاتَن سُكونلو دَمَكتِر.

كَلِمَلَرِن سەنلاریندا  ا و‎ ی  ەلان مَد حَرفلَرِ بِربِرلَرِنَ دْنُشتُغُندَن داها اَستَتِك ەلماسی عَچیسیندان ا یَرِنَ یَ كو‎للانیلیر. رابجی مِسالِندَ ەلدو‎غُ قِبِ اُستُن سَسِنِ و‎َرَن ا یَرِنَ یَ حَرفِ كەنمو‎شتو‎ر. قُرآنِ تُركچَ دَركَندَ قْرُلدُغُ قِبِ عَینی قُرآن ەكو‎ر قِبِ ەكو‎یەرو‎ز. قُرآنِ تُركچَ دَركَندَ بِز تُركچَ كو‎للانمیش ەلدو‎ك. عَینی عَلفابَ اُزَرِندَن بِرَبِر ەكو‎مو‎ش ەلدو‎ك. دەلاییسییلا بو‎نو‎ن قِبِ سادَجَ قُرآنی عَنلاماكلا یَتِنمَیَجَك عَینی زاماندا بُتُن تُركچَلَرِ قُرآنِ بِر تارز اِلَ یازابِلَجَغِز. بو‎ بِزَ قُرآن اِلَ هَم یازیم ەلاراك هَم ەكو‎ما ەلاراك بِر اِنتِباكیمیزی, ەنو‎نلا اِشتِلاكیمیزی عَرتیرمایی قُچلَندِرمَیِ قَتِرَجَكتِر. نَدَن لاتِن عَلفابَسِ ەلسو‎ن و‎َ ەسمانلیجا دا دَغِل دِیەرو‎ز. پیراتِك ەلاراك سُكو‎نو‎ كالدیراراك عَراپچادا ەلماییپ تُركچَدَ ەلان ە , اْ سَسِنِ و‎َرمَك اِچِن سُكو‎نو‎ اِنجَ حَرفلَردَ اْ, كالین حَرفلَردَ ە سَسِ و‎َرمَك اِچِن كو‎للانیلمیشتیر. 'ەسمانلیجادان داها خَییرلیسی قُرآن تُركجَسِ' مِسالِندَ ەلدو‎غُ قِبِ. بْیلَ چەك عُفاك دَغِشِكلِكلَرلَ بو‎نلاری هَم ەكو‎یو‎پ هَم یازاراك هاللَدَبِلِرِز. یَنِ دُنیا دِلِ دِیەرو‎ز و‎َ بِز عَنجاك بو‎ شَكِلدَ قُرآنی عَنلایابِلِرِز. بو‎ دِل اِلَ تُركجَیِ اِفادَ اَدَجَغِز, كُرتجَیِ , فارسجایی اِفادَ اَدَجَغِز. عَینی كانال اِلَ, مُسلِملَر كانالی اِلَ بو‎ دِللَر اُزَرِندَن یاشامیش ەلان بو‎ سَرُو‎َنِ اِنقِلِزجَیَ, ژاپەنجایا یاشاتاجاغِز. بو‎ردان  ەرتاك بِر دِل چیكاراك و‎َ بُتُن دًللَرِدَ دُشُنُلدُغُندَ كَندِ فەتاسیندا اَرِتَجَكتِر و‎َ ە شَكِلدَ یازابِلَجَكتِر. چِن عَلفابَسِنَ, ژاپەن عَلفابَسِنَ اَرَك ەلمادان بو‎ عَلفابَ اِلَ نَ سَسِ چیكییەرسا ( چِنجَ, اِنقِلِزجََ ژاپەنجا...) بو‎نو‎ بو‎ عَلفابَ اِلَ چیكارتابِلَجَك و‎َ بو‎ قُرآن عَلفابَسِ ەلاجاكتیر. بو‎ ەسمانلیجادان داها خَیرلیسیدیر. چُنكُ ەسمانلیجا عَینَن فارسجا تارزیندا بو‎نو‎ یاپمیشتیر. فارسجانین قُرآن عَراپجاسیندان, قُرآندان فاركی ەردادا هارَكَلَرِن كو‎للانیلماماسی بو‎نو‎ن یانیندا هارَكَلَرِ حَرفلَر اِلَ اِفادَ اَتمَلَرِدِر. مَسَلا 'نَ' دَمَك اِچًن بِز اُستُن كەیو‎یەرو‎ز, نَ شَكلِندَ یازییەرو‎ز و‎َ بو‎نو‎ هَركَس ەكو‎یابِلّیەر. ەسمانلی و‎َیا فارِسِ 'نَ' دَمَك اِچِن نە شَكلِندَ یازییەر. یانِ اُستُن یَرِنَ 'ە' یِ كو‎للانییەر و‎َ بو‎ چەك عَلاكاسیز بِرشَیدِر. عَیری بِر مِسالدَ دَ ' اُو‎' بو‎ ەسمانلیجادا  هَم اُ, هَم عُ, هَم اْ, هَم ە شَكلِندَ كو‎للانیلییەر. فَقَد ەكو‎مایا كالكیلدیغِندا بو‎ عَراپچا اِلَ كاریشتیریلیپ عُا دِیَ ەكو‎نابِلِر, عُ دِیَ ەكو‎نابِلِر. هارَكَ كو‎للانیلمادیغِندا عُو‎ِ,  عُو‎َ, اُعُ... دِیَ ەكو‎نابِلِر. بو‎نلارین اِچِندَن ناسیل چیكیلاجاك؟ جُملَنِن قَلِشِنَ قْرَ, زەرلاناراك هارَكَسِز عَراپجادا ەلدو‎غُ قِبِ اِش زەرلاشتیریلمیش دو‎رو‎مدادیر. سادَجَ ەكو‎مسك اِچِن بُتُن اَنَرژِ تُكَتِلمَكتَدِر. ەندان سەنرا زاتَن ەردان فِكِر چیكاراجاك حَل, اُرَتَجَك مَجال كالمییەر.

دەلاییسی اِلَ ەسمانلیجادان داها خَیرلیسی بِرَبِر قُرآن اِلَ اْرتُشَن بو‎ دِل, راببجادیر. بو‎ تُركچَ اُزَرِندَن دُشُنُلدُغُندَ قُرآن تُركچَسِ, عَراپجا اُزَرِندَن قُرآن عَراپجاسی, كُرتجَ اُزَرِندَن قُرآن كُرتجَسِ, فارسجا اُزَرِندَن دُشُنُلُر اِسَ قُرآن فارسجاسی ەلاراك هَپسِ بو‎نا بَنزَتِلَجَكتِر. چُنكُ هَركَس قُرآن ەكو‎مایی بِلِیەر و‎َیا اْغرَنَبِلِر, اْغرَنسِن. چُنكُ بو‎ ەرتاك بِر دِلدِر. دەلاییسی اِلَ هَركَس بِربِرِ اِلَ كەلای بِر شَكِلدَ عَنلاشابِلِر. یاریم یامالاك دِللَر اْغرَنمَك یَرِنَ كَندِ عَنا دِلِمِزِ  تام ەلاراك اْغرَنَلِم. مَسَلا بِر كُرت, كُرتجَیِ اْغرَنَجَك, تُركچَیِ اْغرَنَجَك, اِسلامِ هاسساسِیَتِندَن دەلایی بو‎ شَكِلدَ عَراپجا اْغرَنَجَك, دُنیادا یاریش تو‎تماك اِچِن اِنقِلِزجَ اْغرَنَجَك و‎َ هَپسِ یاریم یامالاك , هِچبِرِسِ تام ەلاراك بِر اِشَ یارامایاجاك . نَ یازیككِ بْیلَ بِر حایات یاشییەرو‎ز. پَكِ بِردَ دِل یَتَنَغِ یەكسا دو‎رو‎م داهادا و‎اهِمدِف. حَلبو‎كِ بو‎ عَنا دِلِمِز ەلاراك عَنامیزدان اِیتِبارَن بو‎ شَكِلدَ قَلِشسَ, سادَجَ كُرت تُرك عَرادی دَغِل بُتُن جەغرافیا یانِ اَسكِ اُممَة جەغرافیادی بِربِرِیلَ عَنلاشیر هالَ قَلَجَكتِر. بِر كِتاپ یازیلدیغِندا هَر تارافتا ەكو‎ناجاك و‎َیا بِر حَبَر, بِر تَلَو‎ِزیەن هَر تارافا اِنتِكال اَدَجَكتِر. بو‎ تِجارَتتَدَ, اَغِتِمدَدَ هَر تُرلُ شَیدَ كو‎للانیلابِلِف. بِزِ قَو‎مِی دِللَر, اَتنِك دِللَر دِیَ پارچالییەرلار. كَندِلَرِ اَمپَریال بِر اِنقِلِز دِلِ قَلِشتِرِیەرلار. مادَم اَتنِك دِل,  اِنقِلِزجَ دَ اِنقِلتَرَدَ كالسین. نَدَن كالمییەر؟ هَر تارافا یاییلییەر.؟ بو‎ بِزِ بِر دَفا ەیالاییپ, پارچالاییپ, اِشَ یاراماز هالَ قَتِرِپ كَندِسِ اَمپَریال دِلِنِ ەلو‎شتو‎رو‎یەر. عَنجاك بِز بو‎ عَنا دِلِمِز ەلان قُرآن دِلِ اُزَرِندَ یەغُنلاشیرساك بو‎ باشاریلابِلِر. نِیَ؟ اِشتَ شو‎ دِلدَ اَغِتِم, بو‎ دِلدَ اَغِتِم. بِز عَنا دِلِمِز ەلان قُرآن دِلِندَ اَغِتِم اِستِیەتو‎ز تالَبِ اِنشااَللاە ەلو‎شابِلسِن. اَمما بو‎نو‎ن ەلو‎شابِلمَسِ اِچِن بِلِنجِن, بِر عَلت یاپینین ەلو‎شماسی لازیمدیر.

یَنِ دُنیا دِلِ, ەلدو اِنقِلِزجَ. ناسیل ەلدو؟ سَنِن بَنِم یُزُمدَن ەلدو. شو عَندا تُرك ەكوللاری دَدِغِمِز ەكوللارین  بِلَ تُركچَسِ %٢,١ ەرانیندادیر. قَرِ كالانی اِنقِلِزجَدِر. ناسیل %١ اِلَ تُرك ەكولو ەلدو %٩٩ اِلَ اِنقِلِز ەكولو ەلمادی دَنَبِلِر. شو عَنداكِ تُرك ەكوللاری زاتَن اِنقِلِز ەكوللاریدیر. بو فِزِكَندَ اْیلَدِر. تَمامَن بِر عَلداتماجا, ەیالاماجا وَ ب. یَنِ دُنیایا عَاِت. بِز قِیامَةِ بِر شَیِن كەپماسی, داغِلماسی ەلاراك عَلقِلییەروز. خَلبوكِ قِیامَة ە ساعَتتِر وَیا واكِتتِر. ە واكِت قَلدِغِندَ ە قِیامَة اِچِندِر. قِیامَة, قِیامدیر, دُزَندِر, عَیاغَ كالكمادیر. اَللاە آخِرَةتَ دَ یَنِ بِر دُنیا دُزَنِ كوراجاكتیر. ەندان اْنجَكِ ساعَت وَیا واكِت ەنون اْن سانجیلاریدیر. قِیامَةِ بِز هَپ كْتُ بِلمَیَلِم. قِیامَة اَللاهین دِینِنِن, یَومِددِینِن دُزَنِنِن اِنشاعَسیدیر. بو دُنیادا دا اَللاهین دُزَنِ واردیر. فَقَد دار بِر عَلاندا, جُزاِی عَلاندا اِنسانلارا عَلان عَچیلمیشتیر. ە عَلاندا بَدباخت اَدِلمِشتِر. اَللاە تَنَززُل اَدِپ كوللارین دِلِ اِلَ كەنوشویەر. استَسَ چەك داها بْیلَ سەفِستِك, عَنلاشیلماز, سانات كەكان چەك داها زەر بِر دِل اِلَ كەنوشابِلِردِ. اَمما اَللاە تَنَززُل اَدِپ هَم كولون دِلِ اِلَ كەنوشویەر ( كَندِنَ اْزَل, خُصُوصِی دِل اِلَ كەنوشمویەر) , هَمدَ كولونون دِلِنَ تَنَززُل اَدِیەر, ەنون دِلِنَ اِنِیەر. بِز نِیَ ەرایا تَكرار دْنمَیَلِم, نِیَ تَنَززُل اَتمَیَلِم؟ بو یَنِ دُنیا دُزَنِ بو دِل اُزَرِنَ نِیَ كورولماسین؟ اُستَلِك بو عَینی زاماندا اِكِ دُنیا دِلِدِر. 

آخِرَة دَنِلِیەریا هانِ, عَسلیندا دُنیا یاكین ەلان دَمَكتِر. شو عَندا بو یاشادیغِمیز حَیاة دُنیادیر. آخِرَة وَقِتِندَ دَ ە دُنیا ەلاجاك, ە یاكین ەلاجاكتیر. ەدا بِر دُنیادیر. یانِ اِكِ دُنیادا دا جارِ ەلاجاك بِر دِلِ بِز كوللانابِلِرِز وَ بو پارچالانمیشلیك, بْلُنمُشلُك, كِتابی عَنلایاماما, عَنا كِتابی ەكویاماما وَ سااِر بو تُر كارقَشالارین بِر چەغُ قِدَجَكتِر. اُستَلِك بو یَنِدَن, سیفیردان بّرشَی اٰغرَنمَ دَغِلدِر. زاتَن %٧٠ بِلِنَن شَیلَردِر. باكین بِر قَجَدَ بُتُن حَرفلَرِ دَغِشتِردِلَر. باشكا تُرلُ سیكینتیلاردا قَتِرَن ە دِل ەلویەردا, بو بِلدِغِمِز, یابانجیسی ەلمادیغِمیز قُرآن دِلِ نَدَن ەلماسین؟ یانِ بْیلَ حَقِیقَتَن بقزی زَوات, خَتتی دِن تایفالاری, دِنجِ تایفالار عَیاك سُرُیَبِلِیەر. اِنقِلِزجَیَ كَندِ چەجوغُنو قْندَرِیەر. داها عُفاككَن لِسَیِ, اُنِوَرسِتَیِ اْیلَ ەكویەر. فَقَد بِلدِغِ بو دِلَ كارشی سەغُك اَللاە موحَفازا. یانِ بو سامِمِیَت مَسَلَسِدِر. اَللاە كولونا عُلاشماك اِستَیِپ تَنَززُل اَدِپ كەنوشویەرسا, بِزِمدَ ە' نا یاكلاشمامیز قَرَكلِدّر. اُستَلِك ە بِزَ قَرِبكَن, بِزِم یاكلاشماییپ عُزاكلاشمامیز بِر سامِمِیَتسِزلِك قْستَرقَسِدِر. بِزلَردَ عَاجِزانَ بازی سَفَربَرلِكلَر یاپاراك بو دِلِ تانیتمایا چالیشییەروز. عَلت یاپیسی ەلانلار, قُرآنی یُزُندَن ەكویابِلَنلَر بونو فَوقَلادَ چەك هیزلی بِر شَكِلدَ هاللَدَبِلِرلَر.

  عَلفابَ عَنلاتیمیندا حَرفلَر, مالوم بِلدِغِمِز حَرفلَردِر. بِز بونو سادَجَ عَراپجا اِچِن دَغِل, قُرآن عَراپجاسینین یانیندا عَینی زاماندا تًركچَ اِچِندَ, كُرتجَ اِچِندَ دَغَرلَندِرِیەروز. دەلاییسی اّلَ بِز بِر دَفا اِشِمِزَ یارادیغِ اِچِن قُرآن عَراپجاسینی عَلییەروز, مَركَزَ ەنو كەیویەروز. ەسمانلیجانیندا فارسجا اُزَرِندَن بِلَ ەلسا اِشِمِزَ یارایان, قُرآن اِلَ اْرتُشَن قِسیملارینی قَنَ عَلییەروز. بِزِم بِر تَعَصصُبوموز یەكتور. حَقِیقَتَن اِش قْرُیەر اِسَ اَیواللاە ەنودا عَلییەروز. یانِ اِللاكِ شو ەلاجاك, بو ەلاجاك, اَسكِ ەلاجاك, یَنِ ەلاجاك قِبِ بِر ساپلانتیمیز یەكتور. قُزَل ەلسون, خَیرلی ەلسون یَتَرلِدِر. بِزِم اِنقِلِزجَیَدَ اِیتِرازیمیز یەكتور. بِر یابانجی, اَجنَبِ دِل ەلاراك یَتَنَغِ ەلانلار ەنودا اْغرَنَبِلِرلَر. اَمما هَر اِنسانین بِر یَتَنَغِ واردیر. بازیسینین سەسیال, بازیسینین ساییسال, بازیسینین دِل یَتَنَغِ واردیر. شو عَندا یَتَنَكلِلَرِن كَندِلَرِنِ اِسپات اَدَبِلمَلَرِ اِچِن بیراكین آخِرَة كِتابینی عَنلامایی دُنیادا بِلَ كَندِلَرِنِ اِفادَ اُدَمِیەرلار. مَسَلا دِیَلِمك عَدامین دِل یَتَنَغِ یەك, ساییسال یَتَنَغِ وار اَمما شو عَندا ەكودوغُ  اَن اِیِ ەكوللار اِنقِلِزجَ اُزَرِنَ وَ كَندِنِ اِفادَ اَدَمِیەر. بو بُیُك بِر حَقسیز رَكابَتتِر. یانِ اِنقِلِزِ, عَمَرِكانی, روسو حَقسیز رَكابَتتَدِر. یانِ ە عَدامین دِل یَتَنَغِ یەكسا بِلَ كَندِ عَنا دِلِ اُزَرِندَن بُتُن دُنیادا كَندِنِ اِفادَ اَدَبِلِیەر. قَرَك تِجارِ عَلسندا, قَرَك اَغِتِم عَلانیندا, قَرَك تَكنەلەژِ عَلسنیندا كَندِ عَنا دِلِ اِلَ كَندِنِ راهاتلیكلا اِفادَ اَدَبِلِیەر. پَكِ یا بِز, بو حَقسیز رَكابَت اِلَ نَرَیَ واراجاغِز, نَرَیَ كادار قِدَبِلَجَغِز؟ ەنون یَرِنَ دِل یَتَنَغِ ەلسنلار اْغرََنَبِلِر. مَسَلا دِل یَتَنَغِ ەلماییپ سانات یَتَنَغِ ەلانلار ساناتینی نَ اِلَ, ناسیل اّفادَ اَدَجَكلَر؟ تابِیكِ عَنجاك عَنا دِل اِلَ اِفادَ اَدَبِلَجَكتِر. پَكِ بِردَ عَنا دِلِ كُرَوِ بِر دِل ەلماز اِسَ ناسیل ەلاجاك بو؟ اَمما بْیلَ بِر كُرَوِ دِلِ ەلسا عَناسیندان اْغرَندِغِ دِل اِلَ بِر دِل یَتَنَغِ یەكسا بِلَ مُهَندِسلَر مُهَندِسلِغِنِ, اِشتَ شااِر اِسَ شِاِرِنِ هَركَس كَندِ یَتَنَغِنِ اِفادَ اَدَبّلِر دورومدا ەلاجاكتیر.

     هَم دُنیا عَچیسیندان داهادا اْنَملِسِ بِزِم اَن باشتاكِ دَردِمِز ەلان كِتابا عُلاشمامیزی ساغلایاجاكتیر. بو قُرآن دِلِ ەلاجاكتیر, سادَجَ عَراپچایا هِتاب اَتمَیَجَكتِر.دِغَر قَوِملَرِن دِلِنِدَ كاپسایاجاكتیر. اَللاە یَنِ بِر دِل قَتِرمِش ەلسا اِدِ تُركچَ, ژاپەنجا, اِنقِلِزجَ وَ سااِردَ ەلابِلِردِ. بِز بِلَمَیِز اَللاەُ اَعلَم. اَمما بْیلَ بِر شَی ەلمایاجاغِنا قْرَ قُرآنی دَغِشتِرَمَیِز. فَقَد ەراداكِ شو مانتیغِدا بِلمَمِز لازیمدیر. اَللاە قَومِن دِلِنِدَ اِنگار اَتمَمِشتِر. ە قَومِن دِلِ اِلَ وَحیَتمِشتِر. اَمما بِز شِمدِ قُرآنی ە قَومِن دِلِنَ دَغِشتِرَمَیِز. ەنو مُحَافازا اَتمَك زەرونداییز. بَلكِ قَچِجِ بِر سُرَ, ە دِلَ بِز عُلاشانا كادار دِیَلِم كِ تَرجُمَلَرلَ, مَعَللَرلَ, شونونلا بونونلا كەرومالییز. اَمما عَسلەلان ە دِلَ عُلاشماكتیر. زاتَن اَسكِ عالِملَردَ بَللِ بِر سُرَلِغِنَ مُسادَ اَتمِشلَردِر. هَدَف ە دِلَ عُلاشماكتیر. اْیلَدَ ەلموشتور زاتَن. ەسمانلیجانین قَلِشمَسِ باشكا شَیلَ بو دوروما جَواپ ەلسون دِیَدِر. عَنجاك بِز كالیجی بِر شَكِلدَ عَرتیك بو بِزِم سەن نەكتامیز, سەن دِن دِن كَمالَ اَردِ دَمَلِیِز. ە زامان قَوِملَرِن دِللَرِدَ بو  شَكِلدَ اِفادَ اَدِلَبِلسِن دِیَ بو دِلِ قَلِشتِردِك.

مَسَلا پَ حَرفِ عَراپچادا یەك اَمما تُركچَدَ وار. قْرُلدُغُ قِبِ  ەنون یَرِنَ بَ نِن عَلتیندا  اُچ نەكتا شَكلِندَدِر. دَوامیندا چَ حَرفِ جَ نِن عَلتیندا اُچ نەكتا (اِكِ نەكتا وَیا یاتای چِزقِ دَ ەلابِلِر) شَكلِندَدِر وَ بونو ەسمانلی كوللانمیشتیر. ژَ زَ نِن اُستُندَ اُچ نەكتا شَكلِندَدِر. گ حَرفِنِ ەسمانلی ق اِچِن كوللانمیشتیر. عَنجاك بو داها چەك گ یا بَنزَدِغِ اِچِن گ یَرِنَ كوللانییەروز. بو عَرادا كُرت دُنیاسیندان گ تالَبِ ەلدوغُ اِچِن بو تالَبَ بو گ حَرفِ داها عُیقُندور. قَ نین یَرِنَ قَفَ, كَ نِن یَرِنَ اِسَ كَف ضَرفلَرِنِ كوللانییەروز. عَراپچا زَنقِن بِر دِلدِر وَ بو شَكِلدَ داهادا زَنقِن ەلاجاكتیر. زاتَن زَنقِن ەلان عَراپچا دِغَر دِللَرِدَ كوشاتیر. بو هالَ قَلِنجَ چەك داها زَنقِنلَشَجَكتِر. عَراپچادا حَرفلَر اِنجَ, كالین, چەك اِنجَ, چەك كالین ەلاراك دْرت تُرلُدُر. چەك اِنجَ حَرفلَر پَلتَك حَرفلَردِر, اِنجَ حَرفلَر, كالین حَرفلَر, چەك كالین حَرف اِسَ خ حَرفِ ەلاراك بِلِنِر. هارَكَلَرَ قَلِنجَ, سَسلِ حَرفلَر واردیر سَسسِز حَرفلَر واردیر. سَسسِز حَرفلَر عَراپچادا بَلِرتتِغِمِز قِبِ دْرت چَشِتتِر فَقَد بِز اَن عَزیندان اِنجَ وَ كالین  اِكِ چَشِت ەلاراك بِلَلِم. عَراپچادا سَسلِ حَرفلَر هارَكَلَر اِلَ بَلِرلَنِر. تُركچَدَكِ اَ, عَ, عُ, اُ.... دَدِغِمِز سَسلِ حَرفلَر عَراپچاداكِ هارَكَلَردِر. عَراپچادا دا سَسلِ حَرفلَر اِكِ تُرلُدُر. بودا عَیری بِر زَنقِنلِكتِر. كالین حَرفلَر اِكِ تُرلُ ەلدوغُ قِبِ سَسلِ حَرفلَردَ اِكِ تُرلُدُر. بِر هارَكَ شَكلِندَ ەلانلار بِردَ حَرف شَكلِندَ ەلانلار  بِرِ اِنجَ بِرِ كالین ەلاراك  ا, ع  دیر. بو‎نو‎ن قَتِرِلَرِ ەلاراك, هارَكَلَر مَحَققَق بِر سَسسِز حَرف اِلَ بَرابَردِر و‎َ ە سَسسِز حَرفَ بِندِرِلَرَك ەكو‎نو‎ر. سَسسِز حَرف ەلمادان بو. هارَكَلَر سَس چیكارتاماز. بِر چەك سَسسِز حَرفلَرِ بِز لاتِنجَیَ عَلمیشیزدیر. اِنقِلِزجَ دَ ەنلارداندیر.

اِنقِلِزجَ اِلَ تُركچَ بِربِرلَرِ اِلَ عُیو‎شمازلار, عُیو‎مسو‎زلو‎كلاری و‎اردیر. مَسَلا بِزِم عَ حَرفِمِزِ ەنلار اَ دِیَ ەكو‎یەر. اِنقِلِزجَدَكِ جَ, هَم جَ دِر, هَم سَ دِر, هَم كَ دِر و‎َ سااِر. پَكِ هانقِسِ اِلَ ەكو‎ناجاك؟ تَمامَن كو‎لاكتان دو‎یما, كو‎لاك دەلقُنلو‎غُ و‎َیا اَزبَرجِلِكتَن اِبارَتتِر. اَمما بو‎ دِل تَمامَن ماتَماتِكسَلدِر. یانِ  اْغرَنِلَن بِر حَرف هِچ دو‎یو‎لمایان  بِر سَس بِلَ ەلسا هَركَس عَینی شَكِلدَ یازار. اِلك دَفا قْرُلَن بِر كَلِمَ بِلَ ەلسا هَركَس ەنو‎ عَینی شَكِلدَ ەكو‎ر. چُنكُ كو‎راللیدیر, اُستَلِك چەك دا زَنقِندِر. مَسَلا اِنقِلِزجَدَ بازی سَسلِلَر ەلان  اُ, اْ, عِ  یەكتو‎ر. عُ بازَن عَ, عِ دا  بازَن عَ دِیَ ەكو‎نو‎ر قِدَر. بْیلَ كارمان چەرمان بِر دو‎رو‎م سْزكەنو‎سو‎دو‎ر. ەنا رَغمَن هِچبِر كو‎رال یەكتو‎ر و‎َ ەنا رَغمَن دُنیایا بو‎نو‎ یو‎تتو‎رمو‎شلاردیر. اَمما بو‎ردا ماتَماتِك و‎َ مانتیك كەكان بِر دِل و‎اردیر. دُنیا دِلِ ەلابِلَجَك زَنقِنلِكتَدِر اَمما نَ یازیككِ كییمَتِ بِلِنمِیەر. اٰنجَسِندَ دَ بَلِرتتِغِمِز قِبِ هارَكَلَر سَسسِزلَر اُزَرِندَندِر. مَسَلا قُرآن یازاركَن فارسچادان بِزَ قَچَركَن سیكینتیلی قَچمِشتِر. قُرآن دَركَندَ كَف كو‎للانیلمیش, كَرِم دَركَندَ كَف كو‎للانیلمیشتیر. قُرآنی كَرِم دَركَن بِرِنجِسِ قَف, اِكِنجِسِ كَف ەلمالیدیر. قَلِشتِرمِش ەلدو‎غُمو‎ز بو‎ دِل اِلَ بو‎ شَكِلدَ بو‎ سیكینتیلاردا بَرتاراف اَدِلَجَكتِر. ەسمانلیجانین و‎َیا ەرداندا تُركچَیَ اِنتِگال اَدَن تُركچَ اِلَ بَرابَر بو‎نلار داهادا بەزو‎لمو‎شتو‎ر. بُتُن بو‎ بەزو‎كلو‎كلاری تَصنِیف اَتتِغِمِز زامسن اِلَردَ دَ قْرُلَجَكتِر كِ قُرآن اِلَ داهادا بِر بُتُنلَشَجَغِز.

قُرآن دَركَن تُركچَدَ قُر دان سەنرا عَیراچ كو‎للانییەرو‎ز نِیَ؟ چُنكُ قُر دان سەنرا قَلَن عَ و‎َیا اَ  تُركچَدَ رَ یَ بِرلَشِر و‎َ قُران دِیَ ەكو‎نو‎پ یازیلیر. قُرآن دَنَمَز چُنكُ ەرداكِ سَسلِ حَرف عَراپچاداكِ هارَكَیَ تَگامُل اَدَر.  هارَكَ اِسَ بِر اْنجَكِ سَسسِز اِلَ بَرابَر ەكو‎نو‎ر. عَراپچادا رَ نِن اُستُنَ اُستُن كەنسا اِدِ قُران ەلو‎ر, اَلِفِ ەلمازدی. تُركچَدَكِ شَكلِ قُر دان سەنرا عَیراچ كەیمادان ەكو‎دو‎غُمو‎ز شَكلِیلَدِر. تُركچَدَ قُرآنداكِ اَلِفِ اِفادَ اَتمَك اِچِن عَیراچ كەنماك زەرو‎ندادیر. عَراپچادا هارَكَ ەلو‎نجا سَسسِز اِلَ بَرابَر ەكو‎نو‎ر اَمما اَلِف و‎َیا ع ەلو‎نجا ە مُستاكِل بِر سَسلِ ەلاراك بِر اْنجَكِ سَسسِز حَرفَ بِرلَشمَز. مَسَلا مَراِ ( كِشِ ەلاراك) , كاتإ دَركَن تُركچَدَ كاتِ دَنِر. اَمما كاتإ دِیَ عَیریلدیغِندس عَراپچادا بِرَبِر یازیلییەر. عَراپچادا دْرت تُرلُ سَسسِز  حَرف واردیر. بونلار كالین, اِنجَ, چەك كالین, چەك اِنجَ شَكلِندَدِر.بونلار كالین وَ اِنجَ ەلماك اُزَرَ اِكِیَ اِندِردِك. عَراپچادا اِكِ تُرلَدَ سَسلِ حَرف واردیر. بِرِ هارَكَ بِرِدَ مُستاكِل حَرف شَكلِندَدِر. بونلار عَراپچانین بِرَر زَنقِنلِغِدِر. . دەلاییسی اِلَ بونلار نَ اِنقِلِزجَدََ,  نَ اْبُر تارافتا, نَ بَرِ تارافتا یەكتور. بونلار بورالاردا اِفادَ اَدِلَمِیەر. اَمما قُرآن عَراپچاسیندا واردیر وَ راهاتلیكلا اِفادَ اَدّلَبِلِر. قُرآن عَراپچاسینداكِ بِر باشكا زَنقِنلِكتَن باهسَدَجَك ەلونور اِسَ, قُرآن عَراپچاسیندا بِر ە بِردَ اْ سَسِ یەكتور. هَم هارَكَ هَمدَ سَسسِز حَرف ەلاراك اَكلَمَلَر یاپتیك. بِر حَرفِن اُستُندَ هارَكَ یەكسا ە حَرف سُكونلو, ساكِن دَمَكتِر. عَراپچادا سُكونلو حَرفِن اُستُندَكِ جَزمِ قُرآنِ عَراپچادا ە وَ اْ سَسِنِ وَرمَدَ كوللاندیك. دەلاییسی اِلَ اِنجَ حَرف ەلان اَلِفِن اُستُنَ كەندوغُندا  اْ,  كالین حَرف ەلان عَ عِن اُستُنَ كەندوغُندا اِسَ  ە   سَسِنِ وَرمِش ەلدوك.

مَعَ سَلام..........

Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol